W niedzielę odbyła się druga tura wyborów prezydenckich, w której Polacy zdecydowali, który z kandydatów: Rafał Trzaskowski czy Karol Nawrocki, zasiądzie na najbliższych pięć lat w Pałacu Prezydenckim.
WARSZAWA, Polska (AP) – Zwycięstwo konserwatysty Karola Nawrockiego w weekendowych wyborach prezydenckich w Polsce skierowało kraj na bardziej nacjonalistyczny kurs – i poddało w wątpliwość żywotność centrowego rządu premiera Donalda Tuska po porażce jego liberalnego sojusznika.
Nawrocki zdobył 50,89% głosów w bardzo zaciętym wyścigu z prezydentem Warszawy Rafałem Trzaskowskim, który otrzymał 49,11%, zgodnie z ostatecznymi wynikami opublikowanymi w poniedziałek rano.
Rząd Tuska istnieje niezależnie od prezydentury, ale prezydent ma prawo wetować ustawy, a wygrana Nawrockiego bardzo utrudni Tuskowi forsowanie jego proeuropejskiej agendy.
W związku z tym wynik pozostawia Tuska zranionego politycznie i pojawiają się pytania, czy jego krucha koalicja może przetrwać do końca kadencji pod koniec 2027 roku. Już w poniedziałek przeciwnicy polityczni wzywali go do ustąpienia.
Tusk powiedział w nagranym wcześniej wideo opublikowanym w mediach społecznościowych, że rząd ma wiele do zrobienia, a jego pierwszym testem będzie głosowanie nad wotum zaufania, które odbędzie się w „najbliższej przyszłości”. Powiedział, że jest gotów współpracować z Nawrockim, jeśli będzie taka wola.
„Chcę, aby wszyscy widzieli – w tym nasi przeciwnicy, w kraju i za granicą – że jesteśmy gotowi na tę sytuację, że rozumiemy powagę chwili i że nie zamierzamy się wycofać, nawet na krok” – powiedział.
Jeśli Tusk przetrwa głosowanie nad wotum zaufania, pokaże to, że nadal ma mandat do rządzenia.
Nawrocki dziękuje wyborcom
W swoim pierwszym publicznym komentarzu po ogłoszeniu zwycięstwa Nawrocki podziękował tym, którzy na niego głosowali i powiedział, że będzie działał na rzecz spraw, które są dla nich ważne.
„Chcemy żyć w bezpiecznym kraju z silną gospodarką, który dba o najsłabszych. Kraju, który liczy się w stosunkach międzynarodowych, europejskich i transatlantyckich. Kraju, który pielęgnuje swoje wielowiekowe tradycje i szanuje swoją historię” – napisał na X. »Dam z siebie wszystko, aby spełnić wasze oczekiwania«.
Trzaskowski również przyznał się do porażki i pogratulował Nawrockiemu, dziękując wszystkim, którzy na niego głosowali. „Walczyłem o to, byśmy wspólnie budowali silną, bezpieczną, uczciwą i empatyczną Polskę” – napisał na X. »Przykro mi, że nie udało mi się przekonać większości obywateli do mojej wizji Polski«.
Gratulacje z różnych stron
Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenskij znalazł się wśród przywódców składających gratulacje Nawrockiemu, uznając kluczową rolę Polski jako sąsiada, sojusznika i centrum zachodniej broni wysyłanej do Kijowa. Nawrocki nazwał Polskę „filarem regionalnego i europejskiego bezpieczeństwa”.
Nawrocki wspiera Ukrainę w jej walce z inwazją Rosji na pełną skalę, ale jest bardziej krytyczny wobec Zełenskiego niż polscy przywódcy do tej pory i sprzeciwia się członkostwu Kijowa w NATO.
Premier Węgier Viktor Orbán, który podziela narodowo-konserwatywny światopogląd Nawrockiego, pochwalił „fantastyczne zwycięstwo” Nawrockiego.
Tymczasem przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen złożyła wyważone gratulacje: „Wszyscy razem jesteśmy silniejsi w naszej wspólnocie pokoju, demokracji i wartości. Pracujmy więc nad zapewnieniem bezpieczeństwa i dobrobytu naszego wspólnego domu”.
Rola prezydenta w Polsce
Większość codziennej władzy w polskim systemie politycznym spoczywa w rękach premiera wybranego przez parlament. Rola prezydenta nie jest jednak jedynie ceremonialna. Urząd ten ma moc wpływania na politykę zagraniczną i wetowania ustaw.
Nawrocki zastąpi Andrzeja Dudę, konserwatystę, którego druga i ostatnia kadencja kończy się 6 sierpnia.
Były bokser, historyk i polityczny nowicjusz.
Nawrocki, 42-letni bokser amator i historyk, został wybrany przez Prawo i Sprawiedliwość w ramach dążenia do nowego startu.
Partia rządziła Polską od 2015 do 2023 roku, kiedy to straciła władzę na rzecz centrowej koalicji Tuska. Niektórzy obserwatorzy polityczni przewidywali, że nigdy nie powróci, a Nawrocki został wybrany jako nowa twarz, która nie będzie wypalona skandalami z ośmiu lat rządów partii.
Wynik wyborów potwierdził strategię lidera partii Jarosława Kaczyńskiego, ale w poniedziałek wielu obwiniało również coraz mniej popularnych Tuska i Trzaskowskiego.
Nawrocki był ostatnio szefem Instytutu Pamięci Narodowej, który przyjmuje nacjonalistyczne narracje historyczne. Według doniesień polskich mediów, Nawrocki kierował działaniami zmierzającymi do obalenia pomników Armii Czerwonej w Polsce, na co Rosja odpowiedziała umieszczeniem go na liście osób poszukiwanych.
Zwolennicy Nawrockiego opisują go jako ucieleśnienie tradycyjnych, patriotycznych wartości. Ci, którzy sprzeciwiają się świeckim trendom, w tym widoczności LGBTQ+, przyjęli go, postrzegając go jako odzwierciedlenie wartości, z którymi dorastali.
Kandydaturę Nawrockiego przyćmiły oskarżenia o powiązania z przestępcami i udział w brutalnej bójce ulicznej. Zaprzeczył powiązaniom z przestępcami, ale nie przeprosił za bójkę uliczną, mówiąc, że brał udział w różnych „szlachetnych” walkach w swoim życiu. Wydaje się, że te rewelacje nie zaszkodziły jego poparciu wśród prawicowych wyborców, z których wielu postrzega zarzuty jako motywowane politycznie.
Czynnik Trumpa
Trump dał jasno do zrozumienia, że chce Nawrockiego na stanowisku prezydenta Polski.
Miesiąc temu powitał Nawrockiego w Białym Domu. W zeszłym tygodniu konserwatywna grupa CPAC zorganizowała swoje pierwsze spotkanie w Polsce, aby wesprzeć Nawrockiego. Kristi Noem, sekretarz bezpieczeństwa wewnętrznego USA i prominentny sojusznik Trumpa, mocno pochwaliła Nawrockiego i wezwała Polaków do głosowania na niego.
Stany Zjednoczone mają około 10 000 żołnierzy stacjonujących w Polsce, a Noem zasugerowała, że Nawrocki jako prezydent może pogłębić więzi wojskowe.
Zwolennicy Nawrockiego często powtarzają, że przywróci on „normalność”, tak jak ich zdaniem zrobił to Trump. Flagi USA często pojawiały się na wiecach Nawrockiego, a jego zwolennicy wierzyli, że oferuje on większą szansę na dobre stosunki z administracją Trumpa.
Nawrocki powtórzył również niektóre wypowiedzi Trumpa na temat Ukrainy. Obiecuje kontynuować wsparcie Polski dla Ukrainy, ale jest krytyczny wobec Zełenskiego, oskarżając go o wykorzystywanie sojuszników. Oskarżył ukraińskich uchodźców o wykorzystywanie polskiej hojności, obiecując priorytetowe traktowanie Polaków w zakresie usług socjalnych, takich jak opieka zdrowotna i szkolnictwo.
GRATULACJE!!! Polska jest uratowana. Bogu niech będą dzięki
